Zodra de huid in aanraking komt met zonlicht, maakt uw huid meer pigmentcellen waardoor meer pigment (melanine) aangemaakt wordt. Zo krijgt de huid haar bruine kleur en beschermt ze tegen schadelijke uv-stralen van de zon. Maakt de huid meer dan normaal pigment aan, dan ontstaan pigmentvlekken, ook bekend als hyperpigmentatie. Op deze manier ontstaan ouderdomsvlekken, zwangerschapsvlekken (melasma) en Post Inflammatoire Hyperpigmentatie (PIH). Alle mensen, van lichtere tot donkere huidtinten, hebben ongeveer evenveel pigmentcellen en iedereen kan verbranden, ook wie een donkere huidtint heeft. Donkere mensen hebben overigens veel meer pigment in de opperhuidcellen dan mensen met een lichtere huidtint. Maakt de huid minder pigment aan, dan ontstaan er lichte vlekken, oftewel hypopigmentatie. In het geval van witte vlekken – vitiligo - maakt de huid helemaal geen pigment meer aan. Dit wordt depigmentatie genoemd. Erfelijkheid kan een rol spelen bij de vorming van pigmentvlekken.
Hyperpigmentatie - ouderdomsvlekken
Onder invloed van schadelijke uv-A- en uv-B-stralen, afkomstig van de zon, maakt uw huid meer pigment aan. Zelfs als de zon niet schijnt – bij bewolkt weer of buiten de zonmaanden om – kan de huid pigment vormen. Als de huid te veel en te lang blootgesteld wordt aan de zon – met name in de zomertijd – en daarbij niet of matig beschermd wordt door een suncare product met een hoge SPF-factor, dan verbrandt de huid. De huidbarrière wordt beschadigd, wat leidt tot overpigmentatie, ofwel hyperpigmentatie. Op deze manier ontstaan de kenmerkende bruine, grijze of zwarte ouderdomsvlekken, die ook wel zonnevlekken worden genoemd. Tegelijkertijd veroudert de huid en wordt ze doffer. Zonder het direct te merken kunnen er zelfs veranderingen optreden in het dna van de huid, wat later kan leiden tot huidkanker. Helaas wordt dit vaak pas vele jaren later ontdekt, met verstrekkende gevolgen.
Hypopigmentatie en depigmentatie - lichte en witte huidvlekken
In het geval van hypopigmentatie zijn er meestal wel genoeg pigmentcellen, maar deze cellen maken te weinig pigment. Een aantal huidaandoeningen veroorzaakt verminderde pigmentvorming, zichtbaar als lichtere huidvlekken en -vlekjes. Deze vlekken kunnen op het hele lichaam voorkomen. Ontbreekt pigment helemaal omdat de pigmentcellen defect zijn, dan is er sprake van depigmentatie. Hiervan is sprake bij vitiligo, herkenbaar aan grillige melkwitte huidvlekken. Deze vlekken zitten vaak rond de mond en de ogen, maar ook op andere plekken, zoals op de handen.
Post Inflammatoire Hyperpigmentatie – PIH
Zodra een stukje huid ontsteekt, dan kunnen gekleurde littekens ontstaan, zoals bij acne. Dit wordt Post Inflammatoire Hyperpigmentatie (PIH) genoemd. Het kan enkele maanden tot zelfs jaren duren voordat de pigmentvlekken weer verdwijnen. Het pigment kan opnieuw donkerder kleuren onder invloed van de zon. PIH komt vaker voor bij mensen met donkere huidtinten. Het risico op pigmentverschuivingen maakt dat PIH niet gemakkelijk te behandelen is. Krab daarom vooral niet aan korstjes en druk liefst geen puistjes of mee-eters uit.
Melasma - zwangerschapsmasker
Bij vrouwen die zwanger zijn kan melasma optreden, een vorm van hyperpigmentatie die wordt gevormd onder invloed van de zwangerschapshormonen progesteron en oestrogeen. Deze hormonen maken tijdelijk meer pigment aan, waardoor er bruine vlekken ontstaan. Melasma wordt ook wel eens ‘zwangerschapsmasker’ genoemd, omdat de onregelmatige vlekken als een masker op het voorhoofd, de wangen, de bovenlip, de kin en zelfs op de jukbeenderen kunnen voorkomen. Het kan wel even duren voordat melasma na de zwangerschap weer verdwijnt, variërend van enkele maanden tot soms jaren. Kunt u daar niet op wachten, dan kunt u egaliserende en verhelderende skincare producten gebruiken. Ze kunnen melasma helaas niet verwijderen.